Copa Libertadores được biết đến là cúp C1 Nam Mỹ và có cấp độ tương đương với UEFA Champions League. Tuy nhiên giải đấu này lại không được nhiều fan bóng đá đón nhận như UCL. Hãy cùng BLV Vĩnh Toàn tìm hiểu về Copa Libertadores là gì? Đội bóng nào đoạt nhiều chức vô địch nhất?

Copa Libertadores là giải gì?

Copa Libertadores (CONMEBOL Libertadores) hay còn được gọi là Copa Libertadores de América (theo tiếng Bồ Đào Nha là Copa Libertadores da América). Đây là giải đấu thường niên dành cho các CLB hàng đầu của bóng đá Nam Mỹ ra đời vào năm 1960. Giải đấu này có cấp độ tương đương với UEFA Champions League và cũng có không ít người gọi Copa Libertadores là Cúp C1 Nam Mỹ.

“Copa” trong tiếng Tây Ban Nha có nghĩa là cúp, còn “Libertadores” là một từ ngữ Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha có nghĩa là người giải phóng hay giải phóng quân. Giải đấu được đặt với tên gọi Copa Libertadores để tưởng nhớ những người lãnh đạo trong mặt trận giải phóng Nam Mỹ. Vì vậy, nếu dịch tên giải đấu sang tiếng Anh theo nghĩa đen sẽ là “Cúp giải phóng Nam Mỹ”.

Lịch sử hình thành và phát triển của Copa Libertadores

Giai đoạn khởi đầu (1960 – 1969)

Copa Libertadores ra đời vào năm 1960, giải đấu đầu tiên có 7 đội tham dự bao gồm Bahia (Brazil), Jorge Wilstermann (Bolivia), Millonarios (Colombia), Olimpia (Paraguay), Penarol (Uruguay), San Lorenzo (Argentina) và Universidad de Chile (Chile).

Đây là những đội bóng đại diện cho các quốc gia Nam Mỹ tham dự giải sau khi giành chức vô địch các giải quốc nội năm 1959. Penarol là nhà vô địch đầu tiên của giải đấu sau khi đánh bại Jorge Wilstermann 7-1 trong trận chung kết. Một năm sau đó, Penarol bảo vệ thành công danh hiệu vô địch.

Copa Libertadores trong những năm đầu không thu hút sự chú ý cho đến phiên bản thứ 3 của giải đấu diễn ra khi Santos của Pele dự giải. Đội hình Os Santasticos của Santos giành chức vô địch năm 1962 sau khi đánh bại nhà vô địch Penarol trong trận chung kết. Một năm sau đó, Santos bảo vệ thành công danh hiệu vô địch khi đánh bại Boca Juniors trong trận chung kết.

Trong những năm thập niên 1960, Penarol là đội bóng đầu tiên giành 3 chức vô địch. Còn Estudiantes là đội bóng đầu tiên giành 3 chức vô địch Copa Libertadores liên tiếp từ 1968 đến 1970.

Các đội Argentina thống trị (1970 – 1979)

Vào những năm thập niên 1970, các đội bóng Argentina thi nhau thống trị giải đấu này. Chỉ có 3 lần các đội bóng này không giành chức vô địch. Independiente tạo nên công thức chiến thắng bởi những nhân tố như Francisco Sa, Jose Omar Pastoriza, Ricardo Bochini và Daniel Bertoni. Họ cùng đội bóng giành chức vô địch Copa Libertadores trong 4 kỳ liên tiếp từ 1972 đến 1975.

Thời kì thống trị của Independiente chấm dứt vào năm 1976 khi một đội bóng khác của Argentina là River Plate tạo nên sự khác biệt cho giải đấu. River Plate trải qua cuộc chiến khốc liệt với Independiente tại trận tranh nhất bảng vòng bảng thứ 2 trước khi đá trận chung kết gặp Cruzeiro. Tuy nhiên đội bóng Brazil đánh bại River Plate để chấm dứt cơn khát 13 năm không danh hiệu của các đội bóng Brazil.

Chỉ một năm sau, Boca Junior lên ngôi khi đánh bại chính Cruzeiro trong trận chung kết và tiếp tục bảo vệ thành công danh hiệu vô địch trong mùa giải tiếp theo. Đến năm 1980, Olimpia trở thành đội bóng Paraguay đầu tiên và là duy nhất của quốc gia này vô địch Copa Libertadores.

Khoảng giữa trầm lặng và bắt đầu hồi sinh (1980 đến nay)

Trong 20 năm đầu giải đấu diễn ra, các đội bóng đến từ Argentina, Brazil và Uruguay thi nhau thống trị giải đấu. Nhưng kể từ thập niên 1980 đến nay, Copa Libertadores trở nên cân bằng và không còn sự độc tôn của bất kì đội bóng hay quốc gia nào.

Năm 1988 là lần cuối cùng một đội bóng Uruguay giành chức vô địch Copa Libertadores. Qua đó cũng chấm dứt thời kì thống trị của 1 trong 3 thế lực mạnh nhất của bóng đá Nam Mỹ cấp CLB.

Năm 1989 là kì Copa Libertadores đầu tiên không có bất kì đội bóng đến từ Argentina, Brazil hay Uruguay lọt vào trận chung kết. Trong trận chung kết Copa Libertadores 1989, Atletico Nacional của Colombia đánh bại Olimpia để trở thành đội bóng Colombia lên ngôi. Xu hướng này kéo dài trong 3 mùa giải.

Trong những năm thập niên 90 và những năm 2000, Copa Libertadores không còn là sân chơi thể hiện sự độc tôn hay thống trị của bất kì thế lực nào. Independiente dù đã 35 năm không vô địch nhưng vẫn tiếp tục là đội bóng giàu thành tích nhất giải đấu. Những đội bóng Argentina và Brazil thay phiên nhau trở thành những quốc gia có thành tích tốt nhất giải khi hai quốc gia này có 44/60 lần lên ngôi vô địch (Argentina 25 và Brazil 19 lần vô địch).

Thể thức thi đấu của Copa Libertadores

Ban đầu chỉ có các đội vô địch giải quốc nội ở Nam Mỹ được tham dự. Cho đến năm 1966, các đội á quân giải quốc nội cũng được góp mặt tại giải. Năm 1998, các đội khách mời đến từ Mexico bắt đầu tham gia và thường xuyên dự giải từ 2000 đến 2016. Kể từ năm 2000, giải đấu được nâng số đội từ 20 lên thành 32 đội.

Theo thể thức ngày nay được áp dụng từ năm 2019, mỗi quốc gia có ít nhất 4 đội tham dự, trong đó Brazil và Argentina mỗi nước có 7 đội. Có 28 đội được vào thẳng vòng bảng, các đội còn lại sẽ thi đấu vòng play-off để chọn ra 4 đội cuối cùng giành vé dự vòng bảng Copa Libertadores.

Quốc gia	Vòng 1	Vòng 2	Vòng bảng
Brazil		2	5
Argentina		1	5
Chile		2	2
Colombia		2	2
Bolivia	1	1	2
Ecuador	1	1	2
Paraguay	1	1	2
Peru	1	1	2
Uruguay	1	1	2
Venezuela	1	1	2

Đội bóng nào đoạt nhiều chức vô địch nhất?

Independiente của Argentina là đội bóng giàu thành tích nhất tại giải với 7 lần lên ngôi vô địch. Argentina cũng là quốc gia có số lần lên ngôi vô địch giải đấu này nhiều nhất với 25 lần giành danh hiệu. Brazil có nhiều đội vô địch nhất với 10 đội. Giải đấu có tổng cộng 24 nhà vô địch khác nhau đến từ 7 quốc gia.

Dưới đây là các đội đã từng vô địch Copa Libertadores từ khi giải đấu mới ra đời:

Independiente (7): 1964, 1965, 1972, 1973, 1974, 1975, 1984

Boca Juniors (6): 1977, 1978, 2000, 2001, 2003, 2007

Penarol (5): 1960, 1961, 1966, 1982, 1987

River Plate (4): 1986, 1996, 2015, 2018

Estudiantes (4): 1968, 1969, 1970, 2009

Olimpia (3): 1979, 1990, 2002

Nacional (3): 1971, 1980, 1988

Sao Paulo (3): 1992, 1993, 2005

Palmeiras (3): 1999, 2020, 2021

Gremio (3): 1983, 1995, 2017

Santos (3): 1962, 1963, 2011

Flamengo (3): 1981, 2019, 2022

Cruzeiro (2): 1976, 1997

Internacional (2): 2006, 2010

Atletico Nacional (2): 1989, 2016

Các đội từng 1 lần vô địch: Colo-Colo (1991), Racing (1967), Argentinos Juniors (1985), Velez Sarsfield (1994), Vasco da Gama (1998), Once Caldas (2004), LDU Quito (2008), Corinthians (2012), Atletico Mineiro (2013), San Lorenzo (2014)

Trên đây là thông tin về Copa Libertadores là gì? Đội bóng nào đoạt nhiều chức vô địch nhất? Nếu thấy bài viết hay và bổ ích, hãy CLICK VÀO ĐÂY để ủng hộ tôi bằng một ly cà phê nhé!