Copa America là giải vô địch bóng đá dành cho các đội tuyển quốc gia ở khu vực Nam Mỹ. Hãy cùng BLV Vĩnh Toàn tìm hiểu về Copa America là gì? Lịch sử thăng trầm của giải đấu ra sao?

Copa America là gì?

Copa America hay còn gọi là cúp bóng đá Nam Mỹ là giải bóng đá do LĐBĐ Nam Mỹ (CONMEBOL) tổ chức, được diễn ra chu kỳ 4 năm một lần. Đây là giải đấu lâu đời nhất thế giới ở cấp độ ĐTQG, được tổ chức lần đầu tiên vào năm 1916 với sự tham gia của 4 đội tuyển quốc gia.

Copa America có cấp độ tương đương với những giải đấu châu lục dành cho các ĐTQG khác như Euro, Asian Cup, CAN, Gold Cup và OFC Nations Cup.

Giải đấu này có 4 lần được tổ chức với quy mô từ 2 nước chủ nhà đăng cai trở lên (1975, 1979, 1983, 2020). Trong đó có 3 lần liên tiếp được tổ chức ở khắp Nam Mỹ (1975, 1979, 1983).

Vào năm 1959, giải đấu được tổ chức 2 lần với một phiên bản đầu năm và một phiên bản cuối năm. Argentina vô địch ở giai đoạn 1 trên sân nhà, còn Uruguay là nhà vô địch giai đoạn 2 tại Ecuador.

Những quốc gia nào tham dự Copa America?

Kể từ năm 1993, 10 quốc gia thuộc CONMEBOL và 2 đội bóng khách mời tham dự Copa America. Khách mời dự giải thường là những đội bóng thuộc khu vực Bắc Trung Mỹ và Caribean (CONCACAF) và châu Á (AFC).

Riêng tại kỳ Copa America 2016 (Copa America Centenario) kỉ niệm 100 năm giải đấu được thành lập, có sự góp mặt của 16 đội bao gồm 10 đội CONMEBOL và 6 đội bóng đến từ khu vực CONCACAF.

• CONMEBOL: Argentina, Bolivia, Brazil, Chile, Colombia, Ecuador, Paraguay, Peru, Uruguay, Venezuela.
• Khách mời: Mexico, Costa Rica, Mỹ, Honduras, Haiti, Jamaica, Panama (CONCACAF), Nhật Bản, Qatar (AFC)

Copa America 1975 là giải đấu đầu tiên được tổ chức với sự góp mặt của đầy đủ 10 thành viên CONMEBOL. Trước đó vào năm 1967, giải đấu duy nhất tổ chức thi đấu vòng loại và chọn ra những đội bóng hàng đầu để dự vòng chung kết.

Lịch sử thăng trầm của Copa America ra sao?

Giai đoạn thành lập giải

Đầu thế kỉ 20, bóng đá Nam Mỹ ngày một phổ biến và cuộc thi đấu đầu tiên ở cấp ĐTQG diễn ra tại Argentina vào năm 1910 nhằm kỉ niệm 100 năm ngày cách mạng tháng Năm của nước này. Chile và Uruguay là hai đội dự giải nhưng đó vẫn chưa phải là giải đấu chính thức của CONMEBOL.

Tương tự như vậy, một giải đấu khác được tổ chức để kỉ niệm 100 năm độc lập, Argentina cùng Chile, Brazil và Uruguay là những đội bóng dự giải lần đầu tiên vào năm 1916. CONMEBOL được thành lập vào ngày 9/7/1916 nhằm kỉ niệm 100 năm ngày Argentina độc lập.

Trong giai đoạn mới lập giải, giải vô địch bóng đá Nam Mỹ diễn ra một năm một lần, tuy nhiên giải từng bị hoãn vào năm 1918 do dịch cúm tại Rio de Janeiro. Giải diễn ra liên tục cho đến năm 1929 trước khi bước vào giai đoạn tạm hoãn.

Gián đoạn và không thể tiếp tục

Sau kì World Cup đầu tiên diễn ra tại Uruguay, sự thù địch giữa Uruguay và Argentina khiến giải đấu tạm gián đoạn trong vài năm. Đến năm 1935, phiên bản đặc biệt của giải đấu được định hình và bắt đầu cuộc tái thiết ở giải đấu năm 1939.

Thế nhưng giải đấu bước vào giai đoạn khủng hoảng, nhiều năm được tổ chức nhưng không được gọi là chính thức chỉ được công nhận về sau bởi CONMEBOL. Nhiều ĐTQG có thái độ thờ ơ với giải đấu, bất ngờ hơn vào giải đấu năm 1959 tại Ecuador, ĐT Brazil chỉ triệu tập các cầu thủ của đội bóng thuộc bang Pernambuco dự giải.

Sự ra đời của Copa Libertadores (cúp C1 Nam Mỹ) vào năm 1959 khiến cho giải đấu bị ảnh hưởng vì lượng khán giả quan tâm đến giải không còn nhiều. Đến năm 1975, giải đấu được đổi tên thành Copa America như ngày nay. Ý tưởng cho giải đấu với tên gọi này là diễn ra tại khắp 10 quốc gia thành viên của CONMEBOL từ 1975 đến 1983

Giai đoạn tái thiết Copa America (1987 đến nay)

Đến năm 1986, CONMEBOL quyết định trở lại cơ cấu tổ chức một nước chủ nhà duy nhất và được diễn ra theo chu kì nhất định. Từ năm 1987 đến 2001, giải được tổ chức theo chu kỳ 2 năm một lần. Từ 2001 đến 2007, giải thay đổi thể thức với chu kỳ 3 năm một lần. Từ 2007 đến nay, giải được diễn ra theo chu kỳ 4 năm 1 lần.

Riêng tại Copa America Centenario để kỉ niệm 100 năm giải được thành lập, CONMEBOL mời 6 đội bóng thuộc khu vực CONCACAF dự giải. Và Copa America 2016 cũng là giải đầu tiên được tổ chức ở bên ngoài Nam Mỹ. Đến năm 2020, Copa America được tổ chức cùng thời điểm với Euro để tạo sự cạnh tranh giữa hai giải đấu cấp độ ĐTQG.

Do ảnh hưởng từ đại dịch Covid-19 mà Copa America 2020 dời lại sang năm 2021, cũng diễn ra cùng thời điểm với Euro 2020.

Thành tích của các đội tuyển tham dự Copa America

Đội vô địch:

• Argentina (15): 14 (1921*, 1925*, 1927, 1929*, 1937*, 1941, 1945, 1946*, 1947, 1955, 1957, 1959 (Argentina)*, 1991, 1993, 2021)
• Uruguay (15): (1916, 1917*, 1920, 1923*, 1924*, 1926, 1935, 1942*, 1956*, 1959 (Ecuador), 1967*, 1983, 1987, 1995*, 2011)
• Brazil (9): 9 (1919*, 1922*, 1949*, 1989*, 1997, 1999, 2004, 2007, 2019*)
• Paraguay (2): (1953, 1979)
• Chile (2): (2015*, 2016)
• Peru (2): (1939, 1975)
• Colombia: 2001*
• Bolivia: 1963*

Thành tích tốt nhất của các đội không vô địch từng lọt vào top 4:

• Mexico: Á quân (1993, 2001)
• Honduras: Hạng 3 (2001)
• Ecuador: Hạng 4 (1959 (Ecuador)*, 1993*)
• Mỹ: Hạng 4 (1995, 2016*)
• Venezuela: Hạng 4 (2011)

Ghi chú: (*): Chủ nhà

Như vậy BLV Vĩnh Toàn vừa giúp bạn tìm hiểu về Copa America là gì và lịch sử thăng trầm của giải đấu ra sao. Nếu thấy bài viết hay và bổ ích, hãy CLICK VÀO ĐÂY để ủng hộ tôi bằng một ly cà phê nhé!